Thảo mai là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa của từ Thảo mai

Ngôn ngữ Tiếng Việt được biết đến với kho tàng từ vựng rất phong phú và đa dạng. Với sự phát triển theo thời gian và sự hội nhập từ nhiều nền văn hóa khác nhau, từ điển Việt Nam ngày càng xuất hiện những từ ngữ mới lạ. Gần đây, cụm từ ‘’Thảo mai ‘’ được nhắc đến và sử dụng ngày càng nhiều, đặc biệt trong cộng đồng giới trẻ. Thế nhưng chắc khá ít người hiểu được ý nghĩa của từ ngữ này, cũng như nguồn gốc của nó. Để giúp độc giả hiểu rõ, bài viết dưới đây sẽ giải thích ý nghĩa của cụm từ này.

Nguồn gốc của cụm từ ‘’Thảo mai’’ này không rõ ràng, không ai biết chính xác nó xuất phát từ đâu. Nếu bạn tìm kiếm nghĩa của từ ‘’Thảo mai’’ trong từ điển Tiếng Việt sẽ không thể tìm ra được định nghĩa của nó. Trong nhiều tài liệu khác cũng không hề xuất hiện từ này. Do đó, có rất nhiều giả thuyết được đưa ra.

Thoạt đầu khi mới nghe sẽ tưởng như từ ngữ này dùng để khen một người con gái với dáng vẻ mảnh mai, xinh đẹp như cành cỏ mềm mại. Vậy nhưng đây có đúng là ý nghĩa của nó mà cộng đồng đang đăng tải khắp trên các trang mạng xã hội và sử dụng ngoài đời sống hay không ?

Trước đây, cụm từ này cũng từng xuất hiện trong câu ca dao sau :

‘’Thảo mai rao bán chỉ vàng

Vào đến giữa làng lại bán chỉ xanh.‘’

Ý của câu nói này ám chỉ những người thiếu trung thực, giả tạo trong cả lời ăn tiếng nói lẫn hành động của mình. Hay như dân gian có câu ‘’Nói một đằng làm một nẻo’’, ‘’Treo đầu dê, bán thịt chó ‘’.

Theo chữ Hán, ‘’thảo’’ là cỏ, một loại cây thấp bé, non nớt, mềm mại thường mọc dại ven đường, cũng có nghĩa khác là bàn bạc, thảo luận, ‘’mai’’ là sự thay đổi di chuyển thời gian của trời đất từ đêm sang ngày. Theo nghĩa bóng, ‘’Thảo mai’’ là người toàn nói chuyện lạ chưa ai biết đến, không biết thật hay giả, đùa hay vui, đáng tin hay không. ‘’Thảo mai’’ nói về những người sống hai mặt, là cách nói giảm nói tránh của từ giả tạo.

‘’Thảo mai’’ trở nên phổ biến trong ngôn ngữ teen sau khi một trích đoạn ngắn trong bộ phim ‘’Phía trước là bầu trời’’ của đạo diễn Đỗ Thanh Hải những năm 2000 được lục lại. Trích đoạn được cộng đồng mạng đặt cho nhân vật Nguyệt biệt danh ‘’thảo mai’’ khi chứng kiến cái cảnh chị ấy liếc mắt ngoa ngoắt sau khi ‘’mẹ chồng tương lai‘’ lỡ chặt cá bắn vô mặt chị nhưng trước đó vẫn niềm nở tươi cười. Hay cái cách cũng như giọng điệu của chị khi nói chuyện với ‘’mẹ chồng tương lai’’ một kiểu, với người yêu một kiểu, với người ngoài một kiểu. Đỉnh cao của sự thảo mai gây sốt cộng đồng mạng là cảnh nhân vật Nguyệt bưng lọ hoa hồng ra bàn uống nước, nhìn thấy chú mèo đang nằm trên bàn, chị thỏ thẻ với giọng điệu hết sức nhẹ nhàng : ‘’Miu ngoan nào, xuống để cho chị đặt lọ hoa nào ’’ nhưng bàn tay thì lại gạt chú mèo xuống một cách không thương tiếc. Cộng đồng mạng được một phen cười nghiêng ngả khi xem lại những trích đoạn này sau 17 năm bộ phim đã được phát sóng. Và hẳn đọc đến đây bạn cũng đoán được ‘’thảo mai’’ ám chỉ điều gì rồi nhỉ ? Theo đó có thể giải thích ‘’thảo mai’’nghĩa là giả tạo. Trường hợp này ám chỉ những người phụ nữ hay nói một đằng, làm một nẻo. Trước mắt người khác thì niềm nở, tươi cười, sau lưng thì chua ngoa, nói xấu. Nhắc đến ‘’thảo mai’’ người ta hay gắn liền đến chiều hướng không tích cực lắm, đặc biệt cho những hành động gượng gạo, giả dối cho qua chuyện. Những từ hay đi kèm với từ này như ‘’Con thảo mai’’, ‘’Giọng thảo mai’’, ‘’Đồ thảo mai’’.

Một giả thuyết khác cho rằng ‘’Thảo mai’’ là tên một cô gái trong tác phẩm nào đó với tính cách giả tạo, gió chiều nào xoay chiều đấy, không có chứng kiến của bản thân. Và giả thuyết này cũng cho rằng, khái niệm ‘’thảo mai’’ chỉ dùng cho phụ nữ, không dùng cho đàn ông. Tuy nhiên, giả thuyết này ít được mọi người tin cậy.

Ngoài ra, ‘’Thảo mai’’ cũng được biết đến là tên của một loại quả. Nó có màu đỏ, chứa nhiều nước, không có hạt và có vị chua. Quả Thảo mai chứa nhiều chất dinh dưỡng và cũng được biết đến như một vị thuốc trong Đông y. Đối với sức khỏe, Thảo mai có các chức năng như điều trị táo bón, điều trị chứng thiếu máu do khí hư, chứng hư do phế nhiệt,…

Từ ‘’thảo mai’’ còn mang một ý nghĩa khác được ít người biết đến hơn đó là việc nói giảm nói tránh đi một vấn đề nếu đó để lịch sự. Ví dụ khi một người bạn mua một chiếc váy mới, hay làm một kiểu tóc mới, mặc dù bạn thấy nó không đẹp hay không phù hợp lắm với đối phương, nhưng thay vì chê thẳng thắn, bạn sẽ nói : ‘’cũng đẹp đấy, nhưng mà…’’ để đưa ra sự không thích của mình một cách nhẹ nhàng và hài lòng cho cả hai bên.

Tóm lại, ‘’Thảo mai’’ có thể được xem như một ‘’từ lóng’’ mang nghĩa tương đồng với ‘’giả tạo’’ nhưng tính chất nói giảm nói tránh, có ý nhẹ nhàng hơn. Nó ám chỉ những người có tính không trung thực trong cảm xúc, lối sống. Là người sống không thật lòng, luôn giả bộ ngây thơ trong sáng nhưng trong lòng thì không phải như vậy, và thường dùng cho phụ nữ. Đây chính là cách hiểu cũng như lý giải điều nhiều người đồng tình nhất.

Qua bài viết này, hi vọng sẽ giúp mọi người giải đáp được những thắc mắc về ý nghĩa của từ ‘’thảo mai’’. Hi vọng mọi người sẽ luôn vui vẻ, trung thực và trong cuộc sống sẽ không gặp phải những người ‘’thảo mai’’ nhé !

>>> Xem thêm các bài viết:

Thảo mai là gì? Nguồn gốc từ Thảo Mai bắt đầu từ đâu?